Boli kolo

Rate this item

(5 votes)

Komad Boli kolo kao polazišnu tačku, svojevrsni lajtmotiv, čime se i uspostavlja tematski okvir sadržaja, uzima stvarni događaj ubistva gde je izvršilac na društvenim mrežama, nakon čina,
obrazložio svoj postupak, ukazao na uzroke i krivce, odao počast svojoj ubijenoj ljubavi i celu ispovest završio izjavom - ''nisam hteo jbg''. Ova rečenica je nadalje često citirana, postala je deo pop kulture, prepoznatljiva je kao toponim za - u ovom konkretnom slučaju krajnje paradoksalno – neostvarenu ljubav, oslanjajući se na čuveni lokalni mit o strasti ''na balkanski način'', gde se ljubav graniči i/ili izjednačava sa smrću, emocije su afektirane, krvoločne u svojoj manifestaciji, život je dert a nagoni uzimaju primat nad etikom i zakonima. Gore naveden primer ubistva ilustruje fenomen ovih prostora – ''balkansku strast'', gde se, ispod flambojantnog, ekspresivnog, čulnog miljea a la Kusturica, zapravo egzotizuje patrijarhalno, konzervativno ustrojstvo polova, gde se šovinizam, mačizam, seksizam uzima kao podrazumevani referentni sistem koji podržavaju i muškarci i žene.

Dimitrije Kokanov kao uzorak uzima dva heteroseksualna para, gde zahvaljujući biografijama dva muškarca i dve žene, dobijamo arhetipske predstavnike društva; oni se međusobno razlikuju u ekonomskom, društvenom, akademskom kontekstu: jedna visokoobrazovana žena, naučnica je u vezi sa mlađim čovekom iz radničke klase, dok drugi par čine moćan čovek sumnjivog biznisa, i lepotica, fitnes instruktorka i model. Zanimljivo je da ovakva postavka likova samo još čvršće uspostavlja patrijarhat kao osnovni princip dinamike njihovih odnosa, uprkos razlikama i čestim predrasudama da se viskoobrazovane žene, na primer, a priori povezuju sa kontekstom feminizma. Pisac nam, upravo zato, samim naslovom komada, ali i naznakom – narodna ljubavna igra – kao i songovima unutar komada, naznačava da je odnos ova četiri lika plesna, emotivna, ritualna partitura odnosa, čime se otvara još jedno polje tumačenja – ukorenjenost mačizma i konzervativizma u našem kulturnom nasleđu, političkom, društvenom, istorijskom. Naslov i songovi, kao i sadržaj događaja unutar teksta, uprkos savremenom miljeu, današnjem
trenutku iz kog likovi delaju, donose ikonografiju ritualnog, primalnog, običajnog. Ono što je kolo simbolizovalo nekad, pored konteksta tradicije, bio je i jak društveni uticaj, kolo je omogućavalo socijalizaciju, odabir budućeg partnera, gotovo kao neka ritualna predigra, tako danas Kokanov uspostavlja savremene rituale koji oslikavaju opsednutnost sopstvnim telom i opsesiju, u isto vreme, bezuslovnog posedovanja drugog tela, partnerskog, u jasnoj hijerarhiji, naravno, submisivnog (žena) i dominantnog (muškarac). Ono što je nekad bila svojevrsna tradicionalna muško – ženska predigra, danas je krvoločna borba za preživljavanjem. Pokretač dramskog sukoba je u ovom tekstu prevara. 'Potlačeni' se ipak usuđuju na neverstvo svojih moćnijih partnera, tako da se uloge menjaju te naizgled dominantni postaju žrtve. Likovi odlučuju da napuste zadate društvene obrasce i da potraže slobodu u drugim okvirima i to dovodi do tragičnog kraja.
Melodramski zaplet uobličen je specifičnom formom, u osnovi fragmentarnom, delimično dijaloškom, a delimično ispovednom, monološkom. Podjednako važna odrednica ovog komada je beli tekst, što otvara spektar mogućnosti interpretacije i glumačke kreacije. Čulnost, putenost, zavodljivost likova i atmosfera erotskog u događajima, omogućena je neilustrovanim ali indikativnim prostorima dešavanja kao što su teretana, sala za fizičko, tuševi, voajerizam kroz male prozore, a tu su i para, dim, naga tela. Zahvaljujući ovim motivima, scenski jezik kreirao bi se kombinacijom svakodnevnih, realističnih radnji kao što je na primer vežbanje u teretani, a zatim bi se repeticijom pokreta ili postupaka gubilo osnovno značenje radnje, nastajao bi apstraktni ritual koji bi polako prelazio u tradicionalne, opet prepoznatljive radnje kao što je na primer igranje kola. Preplitanje motiva otvora poligon za istraživanje ovog drugog, čulnog aspekta u
strogo konstruisanom, nametnutom ustrojstvu odnosa. Istina je da postoji nešto taktilno, zavodljivo u dinamici ova četiri lika, kao što postoji nešto egzotično u slici histeričnog, afektiranog Balkana, gde se voli ili ubija. Želela bih da istražim uzroke i posledice ovog fenomena, kao i kako se formira identitet pojedinca pod ovakvim uticajima.
Jovana Tomić

programska knjižica

Additional Info

Premijera broj: 548
Naslov: Boli kolo
Autor: Dimitrije Kokanov
Režija: Jovana Tomić
Kostimografija: Maja Mirković
Koreografija: Igor Koruga
Muzika: Luka Mejdžor
Uloge:

Prvi par:
Muško 1: Hadži Nemanja Jovanović
Žensko 1: Vanja Kovačević

Drugi par:
Muško 2: Branislav Ljubičić
Žensko 2: Biljana Zdravković
Inscipijent: Milena Radomirović
Sufler: Janko Radišić
Ostali:
- Asistentkinja rediteljke: Anđela Kuzmanović
- Dizajner zvuka: Nikola Pejović
  Majstor scene: Slavoljub Vasić
- Majstor svetla: Aleksandar Rosić
- Krojački radovi : Gordana Majdov Marković
- Garderober: Gordana Savić
- Šminkerski i vlasuljarski radovi: Mirjana Ilić
- Rekviziter: Milan Mijailović
- Tehnički direktor: Marijana Zorzić Petrović
Organizacija:
- Organizator: Ljiljana Matić
- Umetnički direktor: mr Nemanja Ranković
- Direktor: Zoran Stamatović
Sezona: 2020/21
Datum premijere: 14.02.2021.
Novinski članci:

BLIC 11.02.2021 - Užički glumci se vraćaju na pozornicu premijerom predstave "Boli kolo"
TV 5 15.02.2021 - PREMIJERA PREDSTAVE “BOLI KOLO”